18.02.2024

1

Like

106

Views

Fermat’ın Son Teoremi

Matematik tarihinin en ilginç olaylarından biri, Fermat’ın Son Teoremi olarak bilinen bir problemin çözümüdür. Bu problem, 17. yüzyılda yaşamış Fransız matematikçi Pierre de Fermat tarafından ortaya atılmıştır. Fermat, Diophantus’un Aritmetikası adlı bir kitabın kenarına şöyle bir not düşmüştür:

Küpün iki küple toplamı, karenin iki kareyle toplamı gibi, hiçbir gücün iki güçle toplamı olamaz. Bu konuda gerçekten harika bir kanıtım var, ama bu kenar boşluğu çok dar olduğu için buraya sığdıramıyorum.

Bu not, Fermat’ın,

xn+yn=zn

denkleminin,

n

sayısı 2’den büyük bir tam sayı olduğunda,

x,y,z

sayılarının da tam sayı olacak şekilde hiçbir çözümü olmadığını kanıtladığını iddia ettiğini göstermektedir. Bu iddia, matematikçileri yüzyıllar boyunca meşgul etmiş, ancak kimse Fermat’ın kanıtını bulamamış veya yeniden üretememiştir. Bu problem, matematik dünyasının en büyük gizemlerinden biri haline gelmiştir.


1990’lı yıllarda, İngiliz matematikçi Andrew Wiles, Fermat’ın Son Teoremi’ni kanıtlamak için yıllarca gizlice çalışmıştır. Wiles, modern cebirsel geometri, sayılar teorisi ve modüler formlar gibi alanlardan yararlanarak, Fermat’ın Son Teoremi’nin, Taniyama-Shimura-Weil varsayımı olarak bilinen başka bir matematiksel hipotezle bağlantılı olduğunu göstermiştir. Wiles, bu varsayımın özel bir durumunu kanıtlayarak, dolaylı olarak Fermat’ın Son Teoremi’ni de kanıtlamıştır. Wiles, 1993 yılında, 200 sayfadan fazla bir makale yayınlayarak, Fermat’ın Son Teoremi’ni çözdüğünü duyurmuştur. Bu, matematik tarihinde büyük bir başarı olarak kabul edilmiştir. Wiles, bu çalışmasıyla, pek çok ödül ve takdir kazanmıştır.

Temel Matematik

Comments

You need to log in to be able to comment!

Sinem Serin

Location

İstanbul, TR

© 2021 Patika Dev

facebook
twitter
instagram
youtube
linkedin