Modelleme ve Soyut Düşünme

Gerçek hayattaki problemleri bilgisayarın sanal ortamında çözebilmek için, ilk önce problemin uygun şekilde bilgisayar ortamına aktarılması gerekmektedir. Bu işlem “soyutlama (abstraction)” ya da “modelleme (modeling)” olarak anılır.

Modelleme, insanın problem çözmek üzere eskiden beri kullandığı bir yöntemdir. Büyükçe bir problemin tamamını zihinde canlandırıp çözmeye çalışmak yerine, oluşturulacak model ya da modeller üzerinde hedef sistemin görünüşü, davranışı ya da bazı durumlarda verdiği tepkiler gözlemlenebilir.

Model, var olan ya da gerçekleştirilmesi planlanan bir sistemi anlamak ya da anlatmak üzere oluşturulabilir ve birçok farklı alanda etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Örneğin, bir toplu konut inşaatını müşterilerine tanıtmak isteyen bir inşaat firması, binaların yerleşimlerini, renk ve göreli büyüklüklerini görsel olarak ifade eden maket ya da maketler hazırlar. Bu maketi inceleyen bir kimse, almak istediği konutun nerede olduğunu, okul binasına yakınlığını ya da anayola ulaşımın nasıl olduğunu görerek değerlendirebilir. Burada model makettir ve “hedef sistemi anlatmak” amacını yerine getirmektedir.

Bir sistemle ilgili birden çok model oluşturulabilir. Tek bir model ile sistemin tamamını görmeye çalışmak yerine, üzerinde çalışılan sistemin farklı yönlerini öne çıkaran modeller hazırlanabilir. Örneğin inşaat firması toplu konutu müşterilere anlatmak üzere estetik tasarımı ön plana çıkan bir maket hazırlarken, bu toplu konut projesindeki binaların elektrik tesisatı için farklı, su tesisatı için farklı, genel daire görünümü için farklı projeler hazırlar. Böylece aynı sistemin farklı yönleriyle ilgilenen kimseler, yalnızca kendilerini ilgilendiren yönü öne çıkaran model üzerinde çalışma olanağı bulurlar.

Modelin mutlaka elle tutulur olması da gerekmez. Bilgisayar benzetimi ile de çeşitli modeller oluşturulabilir. Örneğin bir uçağın havadaki hareketini incelemek üzere geliştirilmiş bir bilgisayar benzetimi ile uçak modellenebilir. Kanat uzunluğu ya da gövde eğimi gibi parametrelerle oynanarak uçağın farklı hava koşullarında nasıl davranacağı anlaşılmaya çalışılabilir. Burada, sistemin davranışını anlamak amacıyla, sanal ortamda oluşturulmuş bir model söz konusudur.