Odak modu

Yazılım, Internet, Kodlama ve Konseptleri

Yazılım, Kodlama, Internet Konseptleri

Yazılım, Kodlama, Internet Konseptleri 2

Günlük hayatımızda bilgisayarımızda, telefonumuzda, televizyonumuzda bile sürekli kullandığımız belirli uygulamalar, web sayfaları var. Bunlar nasıl yapılıyor sorusuna cevap buluyoruz bu dersimizde. Elbette burada teknik bir konu yok. Fakat buradaki bilgiler sizin kariyerinizi inşa ederken oldukça bilinçli bir şekilde yol almanızı sağlayacak bilgiler.

Frontend ve Backend'e Giriş

Konu web tasarımı olduğunda, frontend ve backend en sık sözü geçen terimler arasında yer alır. Bu iki terim, aslında "görülen ve etkileşime geçilen katman ve "görülmeyen arkaplan" olarak da anlaşılır bir halde ifade edilebilir.

Bu iki terim genelde sektörün dışından olanlarda kafa karışıklığı yaratıyor gibi görünse de aslında aralarındaki farkı açıklamak nispeten kolay. Bunu en basit tabirle açıklamak gerekirse;

frontend, bir web sitesine girdiğinizde etkileşime girdiğiniz arayüzün tasarımının geliştirmesine;
backend, bu web sitesinin perde arkasında yer alan, işin server kısmı ve taban yazılımını geliştirme işine verilen adlardır.

Bu yazımızda sizlere "frontend" kavramını daha detaylı açıklayacağız.

frontend1

Frontend Nedir?

Frontend, web'in görüp etkileşime girebildiğiniz kısımlarına verilen addır. Frontend genellikle web tasarımı ve web'in ön yüzünün geliştirilmesini kapsar.

Son dönemlerde tasarım ve tasarımın kodlanması süreçleri ise neredeyse tamamen ayrılmıştır. Yine de web tasarımı dendiğinde; Adobe XD, Photoshop ve Sketch gibi tasarım programlarını kullanabilen, aynı zamanda da HTML, CSS, JavaScript ve yeni nesil framework'ler(react.js, vue.js) ile kod yazabilen tasarımcılardan bahsedilir.

Bir web sitesini kullanırken gördüğünüz her şey; HTML, CSS ve JavaScript'in, kullandığınız web tarayıcı tarafından kontrol edilmesidir. Bunun içinde de fontlar, açılır menüler, geçişler, sliderlar, iletişim formları vb. tasarımsal işler yer alır.

frontend2

Frontend'de yer alan bu öğelere eklenen bilgilerin depolanabilmesi, yani kısaca frontend'in hayata geçebilmesi için gereken alt yapı ve teknolojiyi sağlayan ise backend'dir.

Kaynaklar

https://www.horato.com/tr/post/frontend-ve-backend-nedir-nasil-calisir-63

Backend Nedir?

Backend genellikle bir sunucu, bir uygulama ve bir veri tabanından oluşur.

Bir havayolu veya otobüs firmasının web sitesine girerek bilet aldığınızda frontend ile etkileşime girmiş olursunuz. Siz bilgilerinizi web sitesine girdiğinizde, uygulama bu bilgiyi alır ve bir sunucu üzerinde kurulmuş olan veri tabanına depolar. Backend işleyişini basit bir şekilde anlatabilmek için şöyle örnekleyebiliriz: Siz (uygulama), bir bilgiyi bilgisayarınızda (sunucu) bulunan bir Excel (veri tabanı) dosyasına kaydediyorsunuz.

backend1

Örnek olarak kayıtlı olduğunuz bir web sitesine giriş yapmak istiyorsunuz, ilk olarak bu Giriş Yap isteği sunucuya iletilir daha sonra ise sunucunun veri tabanında kullanıcı adınız ile şifrenizin uyuşup uyuşmadığına bakılır ve ona göre bir cevap gelir. Siz giriş yapma isteği gönderdiğinizde bunu veri tabanında arayan, bulan ve nasıl bir cevap verileceğini belirleyen şey backend’tir.

Backend kodlayanlara, Backend Developer denir. Backend Developer’ların kullandığı bazı yaygın dil, framework ve teknolojilerden bir kısmı;

backend2

Kaynaklar

Frontend & Backend Karşılaştırması

Back-End ile Front-End geliştirimi arasındaki farkı belirlemek için uygun bir benzetme bir sahne oyunudur. Back-End, ışıkları ve ses tahtasını çalıştıran perdelerin arkasındaki mürettebat ise, Front-End, setin ve aktörlerin de içinde bulunduğu seyircinin gördüğü şeydir.

backend-vs-frontend1

frontend-vs-backend2

frontend-vs-backend3

Frontend kısmında HTML, CSS ve JavaScript gibi araçların kullanıldığından bahsetmiştik. Gelin ilk öncelikle bu kavramlarını insan vücudundaki kısımlara benzetelim.

HTML insan biyolojisinde iskeletimizi temsil eder. Bir web sayfası oluşturmak istiyorsanız ilk olarak bir iskelet yapısı kodlamalısınız. CSS bir sitenin gözümüze güzel gözükmesini sağlayan bir stil aracıdır. CSS’in insan vücudunda ki yeri derimiz, kaşımız, gözümüz ve hatta göz rengimizdir. Yani CSS, iskeletimizin üzerini örterek güzel gözükmemizi sağlar. JavaScript ise insan vücuduna fonksiyon kazandıran yapıdır yani duyu organlarımız buna en güzel örnektir. Mesela gözümüz dışarıyla uyumlu olmamızı sağlayan bir duyu organıdır. Dışarıdan veriyi alır beyne iletir. Yukarıda söylediklerimizin tamamı frontend’in, insan vücuduna uyarlandığında ortaya çıkan tablodur.

Peki, backend bunun neresinde diye soracak olursanız: Backend ise beynimizdir. Birisiyle karşılaştığınızda ilk olarak o kişi gözlerinizle görürüz daha sonra görme verisi beynimize aktarılır. O kişiyi tanıyıp tanımadığınıza karar veren yapı yani beynimiz de backend’tir.

frontend-vs-backend4

Son olarak, Web tasarımı (frontend) ve web geliştirme (backend), ancak bir araya geldiklerinde bir web sitesi oluşabilir, ancak her ikisi de birbirinden farklı işler yapar. Hem frontend hem de backend'i tek başına yapabilen nadir yazılımcılar da "Full-Stack Developer" olarak adlandırılır.

Tekrar kısaca özetlemek gerekirse de bir web sitesini sıfırdan oluşturabilmek için frontend ve backend'in bir arada olması gerekir; biri olmadan diğeri, tek başına web sitesi oluşturamaz.

fullstack

Kaynaklar

Algoritma

Algoritma Nedir?

Bir sorunu çözmek veya belirlenmiş bir amaca ulaşmak için tasarlanan yola, takip edilen işlem basamaklarına algoritma denir. Algoritmalar açıkça belirtilmiş bir başlangıcı ve sonu olan işlemler kümesidir.

Amaca ulaşmak için işlenecek çözüm yolları ve sıralamaları belirlenir ve algoritma bu sırayı takip ederek en mantıklı çözüme ulaşır.

Algoritma Neden Gereklidir?

Algoritma geliştirmek bize günlük hayatımızda, programlama ve matematikte birçok kolaylık sağlamaktadır. Çoğumuz, iş hayatımızda ve normal yaşantımızda algoritmayı birçok yerde kullanmaktayız. Algoritma kullanımı, hayatımızda belirli bir düzen oluşturmak açısından gerekli bir yoldur.

algortima-örnek

Kaynaklar

Pseudocode (Sözde Kod)

Pseudocode (Sözde Kod) Nedir?

Pseudocode (Sözde Kod), bilgisayar bilimleri alanında algoritmalar ve programlar oluşturulurken ve aktarılırken kullanılan, günlük konuşma diline benzer ve belli bir programlama dilinin detaylarından uzak anlatımlardır.

Programın yapısının ve çalışma mantığının yüksek seviyeli bir biçimde, gerektiği yerde doğrudan doğal dil cümleleriyle, ama yine de bir program yapısı ve akışı içinde anlatılmasıdır. Böylelikle sözde kodu okuyan ya da yazan birisi, programlama dillerinin söz dizim detaylarına dikkat etmek zorunda kalmadan, programın ve algoritmanın çalışma mantığını düşünebilir.

Pseudocode Neden Kullanılır?

Pseudocode Özellikleri

Şekil 1: Pseudocode ve algoritma farkı.

Örnek

örnek

Kaynaklar

Kendinizi Güncel Tutmak İçin Kullanabileceğiniz Platformlar

Buraya kadar geldik. Peki kendimizi nasıl sürekli güncel tutacağız? Şimdi sizlere bir yazılımcının mutlaka bilmesi gereken platformları listeliyoruz.

1) Stack Overflow

Stack Overflow programlama ve kodlama ile ilgili spesifik sorularınızı sorabileceğiniz veya başkalarının sorduğu sorulara cevap verebileceğiniz bir platform. Kurulduğu günden bu yana milyonlarca kullanıcı tarafından milyonlarca soruya cevap verildiği için yeni soru oluşturmadan önce cevaplananlara göz atmakta fayda var. Platforma buradaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

stack-overflow

2) HackerRank

Bu sitenin genel kuruluş amacı aslında yazılımcı çalıştırmak isteyen firmalara yazılımcı istihdamı sağlamak. Firmalar bu site içerisinde yazılımcıların mülakatlarını yapıp bilgi seviyelerini ölçebiliyor ve profillerini inceleyip onlara iş teklifi sunabiliyor. Türkiye’de henüz bu amaçla kullanılmasa da mülakatlarda göreceğiniz test caselerde bu platformdan sorulara denk gelebilirsiniz. Peki bu sitede neler yapabiliyorsunuz? Kendinizi geliştirmek istediğiniz bir programlama dilinde veya yapay zeka, veri tabanı, SQL programlama, matematik gibi birçok alanda pratik yapabiliyorsunuz. Eğitim kamplarına katılabiliyor ve ilerleme kaydettikçe rozet/sertifika kazanabiliyorsunuz. Yazdığınız çözümün daha kısa yolu varsa bununla ilgili geri bildirim alabiliyor ve buna göre kodunuzu düzenleyebiliyorsunuz. Başkalarının yazdığı kodları görebiliyor, diğer yazılımcılarla toplu halde veya birebir iletişime geçebiliyorsunuz. Tüm güzellikleriyle HackerRank bir yazılımcının üye olunmazsa olmaz diyeceğimiz platformlardan. Platforma buradaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

hackerrank

3) Codility

Codility de HackerRank’e benzer şekilde şirketlerin programcı işe alım süreçlerini hızlandırmaya yönelik kurulmuş bir site. Bu servisi kullanan şirketler, programcı işe almak istedikleri zaman platform üzerinde bir challenge oluşturup adaylara ilgili linki yolluyorlar. Adaylar da ilgili platforma girip, verilen süre zarfında ilgili soruları çözüyor.Platform her ne kadar şirketler için kurulmuş olsa da bireysel olarak kendini test etmek isteyen kişiler ücretsiz bir şekilde kayıt olup, yararlanabiliyorlar. Programcılar için dersler kategorisi altında algoritma yeteneğinizi geliştirmeye yönelik pek çok soru bulunuyor. Testlerin hemen altında bulunan yorumlar kısmından da takıldığınız yerlerle ilgili sorular sorabiliyor ve cevaplar alabiliyorsunuz. Codility challengelarının algoritma konusunda oldukça zihin açıcı olduğunu düşünüyor ve bakmadan geçmeyiniz diyoruz. Platforma buradaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

codility

4) Project Euler

Project Euler sitesi oldukça zorlu matematik ve problemlerinden oluşuyor. Zihninize farklı düşünmeyi öğretmek ve problem çözme yeteneğinizi geliştirmek istiyorsanız Project Euler iyi bir seçenek olacaktır. Kendiniz denedikten sonra internette bu sorular üzerine kafa patlatmış kişilerin videolarını izleyip farklı çözüm yöntemlerini de görebilirsiniz. Platforma buradaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

project-euler

5) Github

GitHub, proje yönetim ve versiyon kontrol sistemi olmakla birlikte, ayrıca geliştiriciler için yapılmış bir sosyal ağ platformu. Tüm dünyadan başka insanlarla işbirliği içinde çalışmanıza, projelerinizi planlamanıza ve izlemenize olanak sağlıyor. Yaptığınız projelerin kodlarını buraya ekledikten sonra github linkinizi özgeçmişinize eklemeyi unutmayın diyoruz. Platforma buradaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

github